تعاریف مختلف پژوهش

پژوهش :پژوهش اسم مصدر پژوهیدن به معنای جستجو کردن – تفحص کردن و خواستن و بررسی جستجوهای علمی است .

پژوهش از نظر جان دیوئی : پژوهش فرآیند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین میباشد . کرلینجر :پژوهش بررسی نظام یافته کنترل شده و تجربی و انتقادی در مورد پدیده های طبیعی است . که روابط احتمالی بین این پدیده ها بوسیله نظریه یا فرضیه هدایت می شود .

حسن پاشا شریفی : پژوهش فرآیند رسیدن به پاسخ سئوال پژوهشی است

علی دلاور : پژوهش مجموعه فعالیتهای منظمی است که هدف آن کشف حقیقت یا رسیدن از علم اندک به علم بیشتر می باشد . خواه با آزمایش صرف خواه با روشهای دیگر

وایزنورد برگر و ریتز: پژوهش از نظر سیستماتیک کند و کاوی است که به منظور کشف قانون قابل پذیرش مطرح می باشد .

دایره المعارف علوم اجتماعی : پژوهش فعالیت فشرده ای است که مستلزم کشف اطلاعات جدید و کشف روابط جدید در یک نظریه به منظور تصمیم نتایج آن می باشد .

تاکمن : پژوهش را کوششی سیستماتیک به منظور فراهم آوردن پاسخ به تعدادی سئوال تعریف کرده است . پژوهش دارای دو بخش نظری و عملی می باشد . بخش نظری آن مربوط به جنبه های ذهنی و فکری پژوهش می باشد . و بخش عملی ان کسب داده ها و واقعیت ها و یافتن روابط علت و معلولی آزمون حدسها و فرضیه های موجود در مقابل واقعیت ها می باشد .

چنین پژوهشی باید از خصوصیاتی برخوردار باشد :

1-   افزایشی بودن ( یعنی از تکرار دانسته های قبلی پرهیز نموده و دانشی به معلومات قبلی بیفزاید .

2-   تجربی بودن ( یعنی از وجود امکان آزمایش عملی و عینی فرضیه های ذهنی در مقابل واقعیت ها برخوردار باشد . )

3-   منظم بودن 4-   تعمیم پذیری ( عمومیت داشته باشد ) 5-   تخصصی بودن 6-   منطقی و عینی بودن

جان بست : پژوهش تجزیه و تحلیل و ثبت عینی و سیستماتیک مشاهدات کنترل شده است که ممکن است به پروراندن قوانین کلی اصول و یا نظریه هایی منجر شود

مشخصات یک پژوهش خوب از نظر جان بست :

1-   پژوهش به حل یک مسئله معطوف می باشد و هدف نهای آن پیدا کردن روابط علیت بین متغیرهاست

2-   پژوهش به پروراندن قوانین کلی اصول و یا نظریه هایی تاکید می کند که برای پیش بینی روایدادهای آینده مفیدند و از موضوعها ، گروهها ، و گروههای خاص فراتر می رود و خصایص جامعه را از روی نمونه مشاهده شده بررسی می کند

3-   پژوهش بر ازمایشهای قابل مشاهده و یا شواهد تجربی مبتنی است . بعضی موضوعات جالب وجود دارند که نمی توان آنها را موضوع پژوهش قرار داد . زیر قابل مشاهده نیستند .

4-   پژوهش مستلزم مشاهده و توصیف دقیق شرایط با استفاده از ابزارهای اندازه گیری کمی است . اگر این ابزارها موجود نباشد توصفهای کیفی و یا غیر کمی را در مشاهدات به کار می بریم

5-   پژوهش مستلزم جمع آوری اطلاعات و یا داده های دسته اول می باشد و یا کاربرد داده های موجود برای هدفهای جدید .

6-   پژوهش نیاز به تخصص دارد . پژوهشگر می داند که درباره مسئله مورد نظر چه مطالبی شناخته شده است و دیگران آن را چگونه کشف کرده اند . اصطلاحات و مفاهیم آن را مید اند و مهارتهای فنی لازم را برای فهم و تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده داراست .

7-   پژوهش مستلزم جستجو برای یافتن پاسخ مسائل حل نشده است . هدف پژوهش کنار زدن دیوارهای جهل و نادانی است . بکر و اصیل بودن از خصایص یک طرح پژوهشی خوب به شمار می رود .